“CHP İLKE VE DEMOKRASİ HAREKETİ”NİN CHP TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİLERİ VE GEREKÇELERİ

“CHP İLKE VE DEMOKRASİ HAREKETİ”NİN CHP TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİLERİ VE GEREKÇELERİ 31 Mayıs 2024 (Alt çizgiyle belirtilen yerler eklenen yerlerdir, üzeri çizili yerler çıkartılan yerlerdir) İL – İLÇE BAŞKANI VE YÖNETİM KURULLARINA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER MADDE-18 (6)Birbirini […]

“CHP İLKE VE DEMOKRASİ HAREKETİ”NİN CHP TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİLERİ VE GEREKÇELERİ

31 Mayıs 2024

(Alt çizgiyle belirtilen yerler eklenen yerlerdir, üzeri çizili yerler çıkartılan yerlerdir)

İL – İLÇE BAŞKANI VE YÖNETİM KURULLARINA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER MADDE-18

(6)Birbirini izleyen üç toplantıya mazeretsiz katılmayan üyenin kurul üyeliği düşer. Üyeliğin düşmesine ilişkin karara karşı bir üst yönetim kuruluna itiraz edilebilir. Üst yönetim kurulunun kararı kesindir.

(Gerekçe: Kurul üyelerinin sorumluluklarını yerine getirmelerinin etkin biçimde sağlanması ve bu konuda olası suistimallerin önlenmesi gerekmektedir.)

(7) Geçerli bir mazeret olmadan üst üste üç olağan toplantısını yapmayan örgüt başkanı ve yönetim kurulu düşer. kurulunun düşmüş sayılmasına Merkez Yönetim Kurulu karar verebilir.

(Gerekçe: Başkanın ve yönetim kurulu üyelerinin sorumluluklarını yerine getirmelerinin etkin biçimde sağlanması ve bu konuda olası suistimallerin önlenmesi gerekmektedir.)

GENEL BAŞKAN Madde-19

(4) Partinin, programında ve tüzüğünde ifade edilen temel siyasi ilkeleri ve ideolojisi ve Parti Meclisi’nin kararları çerçevesinde partiyi bağlayıcı demeçler vermeye ve bildiriler yayımlamaya yetkilidir.

(Gerekçe: Tüzüğün 45. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde Kurultay’ın partinin en üst karar organı olduğu ifade edilir; partinin programı ve tüzüğü Kurultay tarafından karara bağlanır. Tüzüğün 20. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde Parti Meclisi’nin Kurultay’dan sonra partinin en üst karar organı olduğu belirtilir; Tüzüğün 21. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde, Parti Meclisi’nin, parti programı, kurultay kararları ve seçim bildirgeleri doğrultusunda, iç ve dış gelişmelerle ilgili politika ve strateji kararlarını aldığı ifade edilir. Söz konusu maddelerle bir çelişkinin oluşmaması ve parti içi demokrasinin var olabilmesi için Genel Başkan’ın yetkilerinin bu çerçevede sınırlandırılması gerekmektedir.)

(10) Genel Başkanlığı döneminde partinin iki genel seçimi üst üste kaybetmesi durumunda, söz konusu genel başkan, Kurultay’da bir daha genel başkan adayı olamaz.

(Gerekçe: Genel seçimlerin kaybedilmesinin kronikleşmesine paralel olarak Kurultay’da genel başkanlık yarışının kazanılması biçiminde ortaya çıkan kısır döngünün ortadan kaldırılması ve yeni genel başkan adaylarına fırsat tanınması için bu bir zorunluluktur.)

PARTİ MECLİSİ Madde-20

(4) Parti Meclisi en geç iki bir ayda bir Genel Başkanın çağrısı üzerine ve Genel Başkanın başkanlığında toplanır.

(Gerekçe: Tüzüğün 20. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde Parti Meclisi’nin Kurultay’dan sonra partinin en üst karar organı olduğu belirtilir; Türkiye’deki siyasi gelişmelerin yoğunluğu da dikkate alınacak olursa, böylesine önemli bir organın daha sık toplanması parti içi demokrasinin gereğidir).

(5) Toplantının gündemi ile görüşülecek raporlar ve tasarılar, en geç üç gün önceden üyelere gönderilir. Parti Meclisi toplantısında Parti Meclisi üyeleri de, üyelerin dörtte birinin onayı ile toplantı gündemine yeni madde ekleyebilirler.

(Gerekçe: Tüzüğün 20. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde Parti Meclisi’nin Kurultay’dan sonra partinin en üst karar organı olduğu belirtilir; bu çerçevede bu madde ile çelişkili bir durumun oluşmaması ve MYK üyeleriyle birlikte PM üyelerinin de gündemi belirleme yetkisinin olması parti içi demokrasinin gereğidir).

PARTİ MECLİSİNİN GÖREVLERİ Madde-21

(1) Parti programı, parti tüzüğü, kurultay kararları ve seçim bildirgeleri doğrultusunda iç ve dış gelişmelerle ilgili politika ve strateji kararları alır.

(Gerekçe: Hukuk ve yasa gereği parti tüzüğü de dikkate alınmalıdır.)

(6) Hükümet kurma, hükümete katılma, hükümetten çekilme, koalisyona katılma, seçim ittifakı kurma konularında karar verir.

(Gerekçe: Türkiye’de son referandum sonrası yasal düzenlemeler nedeniyle seçim ittifakları da gündeme girmiştir; Tüzüğün 20. Maddesi’nin 1. Bölümü’ne göre Parti Meclisi Kurultay’dan sonra partinin en üst karar organı olduğu için, bu madde ile bir çelişkinin oluşmaması ve parti içi demokrasinin sağlanması açısından, ittifak ve koalisyon konularının da Parti Meclisi’nin yetkisinde olması gerekir.)

MERKEZ YÖNETİM KURULU Madde-22

(2) 16 kişiden oluşan Genel Başkan Yardımcıları ve Genel Sekreter, Parti Meclisi üyeleri arasından Genel Başkan tarafından salt çoğunluk ile seçilir. Genel Başkan Yardımcılarının sayısı ve görev alanları Genel Başkan tarafından belirlenir.

(Gerekçe: Tüzüğün 20. Maddesi’nin 1. Bölümü’ne göre Parti Meclisi Kurultay’dan sonra partinin en üst karar organı olduğu için, bu madde ile bir çelişkinin oluşmaması ve parti içi demokrasinin sağlanması açısından, MYK üyelerinin Parti Meclisi tarafından seçilmesi gerekir.)

(3) Merkez Yönetim Kurulu üyeleri Genel Başkan tarafından ya da Parti Meclisinin 1/3’ünün yazılı önerisi ve 2/3’ünün oyuyla görevlerinden alınabilir. Genel Başkan, Parti Meclisi yerlerine salt çoğunluk ile yenilerini seçer.

MERKEZ YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ Madde-23

(1)Partinin programı, tüzüğü, ilkeleri, amaçları doğrultusunda tüm çalışmaları yürütür. Partinin yönetimine ilişkin her türlü iş ve işlemleri yapar.

(Gerekçe: Hukuk ve yasa gereği parti tüzüğü de dikkate alınmalıdır.)

(4) Partinin hükümetle, diğer partilerle ve sivil toplum örgütleriyle ilişkilerini düzenler, bu konuda gereken tüm kararları alır. Parti Meclisi’nin onayına sunar.

(Gerekçe: Tüzüğün 20. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde Parti Meclisi’nin Kurultay’dan sonra partinin en üst karar organı olduğu belirtilir; Tüzüğün 21. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde, Parti Meclisi’nin, parti programı, kurultay kararları ve seçim bildirgeleri doğrultusunda, iç ve dış gelişmelerle ilgili politika ve strateji kararlarını aldığı ifade edilir. Söz konusu maddelerle bir çelişkinin oluşmaması ve parti içi demokrasinin var olabilmesi için bu kararların Parti Meclisi tarafından onaylanması gerekir.)

(7)Partinin uluslararası ilişkilerini düzenler, çalışmaları yürütür ve bununla ilgili kararları Parti Meclisi’nin onayına sunar.

(8)Yönetmelik taslaklarını hazırlar, Parti Meclisine Meclisi’nin onayına sunar.

(Gerekçe: Tüzüğün 20. Maddesi’nin 1. Bölümü’nde Parti Meclisi’nin Kurultay’dan sonra partinin en üst karar organı olduğu belirtilir; bu maddeyle bir çelişkinin oluşmaması ve parti içi demokrasinin var olabilmesi için bu kararların Parti Meclisi tarafından onaylanması gerekir. “Sunar” ifadesi “tebliğ edilir” gibi yorumlanabilir.)

(9)Yasa ve tüzük kurallarına uygun çalışmayan örgütlerin görevlerinden alınmasını alır, yerine kurulların atanmasını atar, süresi içinde olağanüstü kongrelerini yapmalarını sağlar. yapılmasını Parti Meclisi’nin onayına sunar.

(10) Kongreler takvimini hazırlar ve Parti Meclisi’nin onayına sunar. süreci yürütür.

GÖREVDEN ALMA Madde-25

(1)Yasalarda, tüzükte ve yönetmeliklerde öngörülen görev ve sorumlulukları ve mali yükümlülükleri yerine getirmeyen ya da aksatan; partinin programında ve tüzüğünde belirtilen temel ilkelerine, amaçlarına ve çalışma kurallarına aykırı hareket eden il, ilçe, belde başkanı ve yönetim kurulu üyelerini, Merkez Yönetim Kurulu, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla ve gizli oyla, gerekçesini belirterek görevden alabilir.

(Gerekçe: Partinin kurumsal ilkeleri parti programında ve tüzüğünde yer aldığı için, hangi ilkelerin kast edildiğinin anlaşılması için bu ifadenin de yer alması gerekmektedir.)

KADIN KOLLARI, GENÇLİK KOLLARI Madde-27

(6)İl ve ilçe kadın ve gençlik kolları başkanları, bağlı oldukları İl Başkanlığı ve İlçe Başkanlığı yönetim kurulu toplantılarına katılma ve söz hakkına sahiptirler; oy hakkına sahip değillerdir.

(Gerekçe: İl ve ilçe kadın ve gençlik kollarının, il ve ilçe başkanlığı yönetimlerinde de etkili olmalarının sağlanması, tabandan tavana kapsayıcı bir örgütlenme açısından önemlidir.)

BİLİM KÜLTÜR SANAT PLATFORMU Madde-29

(1) Genel Merkezde, ve tüm illerde, ayrıca ihtiyaç duyulan il ve ilçelerde Bilim Kültür Sanat Platformu kurulur.

(Gerekçe: Bilim, Kültür Sanat Platformu’nun Genel Merkez ile sınırlı kalmaması, tüm illerde yaygınlaşması, partinin çalışmalarına da, üyelerin yapısına da, nitelik katacaktır.)

DANIŞMA KURULLARI Madde-30

(1)Partinin genel politikası açısından sosyal, ekonomik, kültürel, siyasal konularda ve bölge ihtiyaçları üzerinde, karar organlarının politika oluşturmasını kolaylaştırmak ve parti çalışmalarını geliştirmek üzere ilçelerde “İlçe Danışma Kurulu” ve illerde “İl Danışma Kurulu” toplanır. Danışma Kurulu üyeleri parti üyelerinden oluşur.

(Gerekçe: Parti içi tutarlılık ve demokrasi açısından danışma kurulu üyelerinin parti üyesi olmaları gerekir.)

(2) Danışma kurulları üç ayda bir il ve ilçe başkanlarının başkanlığında toplanır. İl danışma kurulları Merkez Yönetim Kurulunun, ilçe danışma kurulları il yönetim kurullarının bilgisi dahilinde toplanır. Danışma Kurulu toplantılarının tarihi, saati ve yeri Danışma Kurulu üyelerine en geç 1 hafta önce yazılı olarak bildirilir.

(Gerekçe: Danışma Kurulu toplantıları üyelere genellikle geç bildirildiği zaman yeterli sayıda katılım sağlanamamaktadır. Katılımı arttırmak parti içi demokrasinin gereğidir.)

MAHALLE/MUHTARLIK BÖLGESİ KONGRESİ Madde-X

(1) İlçe kongresi delegelerinin seçildiği mahalle/muhtarlık bölgesi kongresinin üyeleri, söz konusu mahallede/muhtarlık bölgesinde kayıtlı olan tüm parti üyeleridir.

(2) Mahalle/muhtarlık bölgesi kongresinin onur üyeleri, mahallede/muhtarlık bölgesinde kayıtlı partili yeni ve eski TBMM üyeleri, genel merkez yöneticileri, ilçe ve il başkanları, belediye başkanları, meslek örgütleri ve sendikaların partili başkanları ile partili muhtarlardır.

(3) Mahalle/muhtarlık bölgesi kongreleri gündemde belirtilen konuları karara bağlar, ilçe kongresinde oy kullanacak ilçe kongresi delegelerini gizli oyla seçer. Mahalle/muhtarlık bölgesi kongreleri, ilçe ve il kongrelerinde uygulanan usullere göre gerçekleşir ve bu doğrultuda il ve ilçe yöneticileri tarafından denetlenir.

(4)Mahalle/muhtarlık bölgesi temsilcileri, mahalle kongrelerinden 3 ay önce, mahalle/muhtarlık bölgesindeki tüm üyeler tarafından seçilir; atamayla belirlenmez. İlçe yönetimi bu konuda gerekli denetim mekanizmalarını kurar. Seçimlerin nasıl gerçekleşeceği yönetmelikle belirlenir.

(Gerekçe: Tabandan tavana bir örgütlenmeyle parti içi demokrasinin sağlanması ve yargı denetiminden yoksun olan mahalle/muhtarlık bölgesi kongrelerinde olası usulsüzlüklerin ve anti-demokratik uygulamaların önlenmesi açısında zorunlu bir uygulamadır.)

KONGRELERE ÇAĞRI, TOPLANTI YETERSAYISI VE GÜNDEM Madde-37

(1) İl kongresinin çağrı ve başvuruları il yönetim kurulunca, ilçe kongresinin çağrı ve başvuruları ilçe yönetim kurulunca, mahalle/muhtarlık bölgesi kongresinin çağrı ve başvuruları ilçe yönetim kurulu ve mahalle/muhtarlık bölgesi temsilcileri tarafından yapılır. İl, ve ilçe ve mahalle/muhtarlık bölgesi kongrelerinin yeri, günü, saati ve gündemi, yönetim kurullarınca en az on beş (15) gün önce il ve ilçe başkanlıklarında ilan edilir. Kongreler sadece hafta sonu değil haftanın her günü mesai saatlerinden sonra da gerçekleşir. Kongrelerin hafta sonuna yığılmaması ve çakışmaların asgari düzeye çekilmesi için gerekli önlemler alınır.

(Gerekçe: Mahalle/muhtarlık bölgesi kongreleri siyasi partiler yasasına göre yargı denetimi kapsamı dışında bırakıldığı için ve bu kongreler ilçe, il kongrelerinin ve Kurultay sürecinin temelini oluşturan ve onları etkileyen kongreler olduğu için, bu kongrelerle ilgili maddelerin, denetimlerin olması ve bu kongrelerin de usule uygun yapılması, parti içi demokrasi açısından yaşamsal önemdedir. Bu nedenle tüzükte bu kongrelerle ilgili ifadelerin ve düzenlemelerin de yer alması gerekmektedir. Ayrıca kongre ve kurultay sürecinde rekabet eşitliğinin elden geldiğince sağlanması ve farklı karar organlarına ve makamlara aday olanların kendilerini elden geldiğince çok sayıda kongrede tanıtmaları ve bu kongrelere katılabilmeleri için, kongrelerin 2 güne yığılmaması gerekmektedir.)

KONGRE OTURUMU, GÖRÜŞMELER VE KARAR İLKELERİ Madde-40

(8) İstekli olması halinde çalışma raporu üzerinde on beş, diğer konularda yedi üç üye konuşmadan yeterlik önergesi oylanmaz.

(Gerekçe: Uzun müzakere ve görüşme ve elden geldiğince çok sayıda üyenin bu sürecin bir parçası olması, parti içi demokrasinin bir gereğidir.)

KONGRELERDE ADAYLIK Madde-41

(1) Başkanlık için sadece birden fazla adaya imza verilebilir. Birden çok adaya imza veren delege, kongre başkanlık kurulunca çağrılır ve hangi aday için imza verdiği saptanır. Aksi halde mükerrer imzalar tüm adaylar için geçersiz olur.

(Kongrelerde herkesin aday olabilmesi ve adayların düşüncelerini, hedeflerini kongrelerde delegelere anlatabilmesi en demokratik haklarıdır. Birden fazla adaya imza verilmemesi uygulaması aday adaylarının adaylaşması önündeki en büyük engeldir ve parti içi demokrasi ilkesine aykırıdır.)

SEÇİMLERDE KULLANILACAK OY PUSULASI VE OYLAMA Madde-42

(2) Gündemin çalışma raporu ve görüşmeler maddesine geçilmeden önce kongre üye tamsayısının üçte ikisinin onda birinin yazılı önerisi üzerine blok liste usulü ile seçimlerin yapılmasına karar verilebilir.

(Gerekçe: Çarşaf liste uygulamasında tüm üyeler aday olabilirken, Blok liste uygulamasında sadece parti içi güç odaklarının yanında yer alabilen kişiler aday olabilmektedir. Çarşaf liste en demokratik yöntemdir. Bu nedenle Blok liste ile seçime gidilmesinin azami seviyede zorlaştırılması parti içi demokrasi açısından yaşamsal önemde bir konudur.)

(3) Delege adaylığı dahil hariç, bir aday blok listelerden yalnızca birinde birden fazla listede yer alabilir. Bir adayın birden çok listede yer alması halinde kongre başkanlık kurulunca adayın hangi listede yer almak istediği saptanır. Aksi halde adayın listelerdeki adaylığı düşer.

(Gerekçe: Adayların sadece bir listede yer alabilmesi adayları sınırlamak anlamına geldiği ve parti içi demokrasiye aykırı olduğu gibi, parti içi kutuplaşmaları ve kişi endeksli siyaseti de teşvik etmektedir.)

KURULTAY Madde-45

(3)Partinin programı ve tüzüğü Kurultay tarafından karara bağlanır.

(Gerekçe: Parti kurulduğundan beri partinin programı ve tüzüğü Kurultay ve Kurultay delegeleri tarafından karara bağlanmaktadır. Bu aynı zamanda yasaların da gereğidir. Böylesine önemli bir konunun, bunun üyeler tarafından bilinmesi açısından da, tüzükte açık bir madde olarak da yer alması gerekmektedir.)

OLAĞANÜSTÜ KURULTAY Madde-48

(5) Olağanüstü kurultay isteminde bulunan kurultay üyelerinin sayısı üye tamsayısının salt çoğunluğunu üçte birini sağlıyor ise gündeme, güvenoyu ve seçim maddesi konulabilir.

(Gerekçe: Seçim, bir Kurultay’ın en önemli unsurlarından birisidir. Seçimli kurultayın zorlaştırılması parti içi demokrasinin açık biçimde ihlal edilmesidir. Bu nedenle olağanüstü kurultayda da Genel Başkanlık ve Parti Meclisi üyeliği için seçim yapılabilmesinin kolaylaştırılması gerekmektedir.)

KURULTAYDA SEÇİMLER Madde-51

(2) Genel Başkan adayı olmak için üye tamsayısının en az yüzde beşinin (%5) yazılı önerisi gerekir. Genel Başkan adaylarından sadece birisi birden fazla aday için imza verilebilir. Birden çok genel başkan adayına imza veren kurultay üyesi, başkanlık kurulunca çağrılır ve hangi aday için imza verdiği saptanır. Aksi halde mükerrer imzalar tüm genel başkan adayları için geçersiz olur

(Kurultay’da herkesin aday olabilmesi ve adayların düşüncelerini, hedeflerini kongrelerde delegelere anlatabilmesi en demokratik haklarıdır. Birden fazla adaya imza verilmemesi uygulaması aday adaylarının adaylaşması önündeki en büyük engeldir ve parti içi demokrasi ilkesine aykırıdır.)

(3) Parti Meclisi üyeliğine her parti üyesi aday olabilir. aday olmak için en az on (10) kurultay delegesinin ya da Genel Başkanın yazılı önerisi gerekir.

(Gerekçe: Her üyenin Parti Meclisi’ne aday olması en doğal demokratik hakkıdır. Bu nedenle adaylık için delege imzası önkoşulunun olmaması gerekmektedir.)

(5) Gündemin çalışma raporu ve görüşmeler maddesine geçilmeden önce kurultay üye tamsayısının onda birinin üçte ikisinin yazılı önerisi üzerine blok liste usulü ile seçimlerin yapılmasına karar verilebilir.

(Gerekçe: Çarşaf liste uygulamasında tüm üyeler aday olabilirken, Blok liste uygulamasında sadece parti içi güç odakların yanında yer alabilen kişiler aday olabilmektedir. Çarşaf liste en demokratik yöntemdir. Bu nedenle Blok liste ile seçime gidilmesinin azami seviyede zorlaştırılması parti içi demokrasi açısından yaşamsal önemde bir konudur.)

(6) Bir aday blok listelerden yalnızca birinde birden fazla listede yer alabilir. Bir adayın birden çok listede yer alması halinde kurultay başkanlık kurulunca adayın hangi listede yer almak istediği saptanır. Aksi halde adayın listelerdeki adaylığı düşer.

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI Madde-52

(1) TBMM üyeliği için adayların belirlenmesinde, Türkiye toplamında %5’i Merkez Yürütme Kurulu tarafından merkez yoklamasıyla ve Parti Meclisi onayı ile belirlenir, Türkiye toplamında %95’i ildeki tüm üyelerin katılımıyla yargı denetiminde önseçimle belirlenir. yöntemler, önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Önseçim ve aday yoklaması, öncelikli yöntemlerdir.

(Gerekçe: Yargı denetiminde önseçim en demokratik aday belirleme yöntemidir. Üyelerin ve örgütün desteğiyle seçilecek adayların, genel ve yerel seçimlerde de daha başarılı olması söz konusudur. Ayrıca bu yöntem, parti içi tutarlılık ve partinin ilkeleriyle uyumlu adayların belirlenmesi açısından da önemlidir. Örgüt siyasetinin dışında olup, partinin ilkelerini benimseyen ve partiye büyük katkılar sağlayabilecek özel nitelikli kişilerin de aday olabilmesi için de, %5 oranında bir genel merkez yönetimi kontenjanı belirlenmesi, partinin başarısı açısından önemlidir.)

(2) Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına il örgütünün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir. Parti Meclisi, önseçim ya da aday yoklaması yapılan bir seçim çevresindeki aday listesinde, merkez adaylığı için Siyasi Partiler Kanunundaki ilkelere göre yeteri kadar sıra ayırabilir. Bir kişi iki dönem üst üste merkez adayı gösterilemez. Ancak bu kural, bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde uygulanmaz.

(3) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır. Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır.

(4) Merkez yoklaması yöntemi uygulanarak belirlenecek adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulan partinin gösterdiği milletvekili adaylarının yüzde on beşinden fazla olamaz. Partinin son genel seçimlerde yüzde ondan az oy aldığı seçim çevrelerinde gösterilen toplam milletvekili aday sayısı ile örgüt denetiminde sandık konulması suretiyle yapılacak eğilim yoklaması sonucu belirlenecek milletvekili aday sayısı, bu orana göre hesaplanan milletvekili aday sayısına dahil değildir. Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayı bir seçim çevresinin tümü için kullanabileceği gibi Siyasi Partiler Kanununun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre göstereceği yüzde beş merkez adayları haricinde, önseçim, aday yoklaması ya da eğilim yoklaması yaptığı seçim çevrelerinde sıralar ayırmak suretiyle de kullanabilir. Siyasi ittifak ihtiyacının ortaya çıkması ya da bir yıldan fazla 56 olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayla bağlı olmadan aday saptayabilir.

(5) Önseçime ya da aday yoklamasına katılanlar, merkez adaylığı için başvuramazlar.

(7) Aday belirlenmesinde merkez yoklaması yapılmasına karar verilen yerlerde, eğilim yoklaması yöntemleri kullanılabilir.

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLIK ÖNKOŞULLARI VE İNCELEME Madde-53

(2) Partiye üye olmayanlar aday olamazlar. Partiye üye olmadan aday olabilme Parti Meclisinin kararına bağlıdır.

(Gerekçe: Partiye üye olmayanların aday yapılması, parti içi tutarlılık ve parti içi demokrasi açısından büyük sakıncalar doğuracak ve parti örgütü, üyeleri tarafından da tepki yaratacak bir durumdur.)

CUMHURBAŞKANI ADAYININ SAPTANMASI Madde-54

(1) Cumhurbaşkanı adayı, kapsamlı, güvenilir ve bilimsel araştırmalar da dikkate alınarak, seçmen yoklaması, önseçim, aday yoklaması, merkez yoklaması yöntemlerinden biriyle belirlenir. Hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir. Cumhurbaşkanı adayının anayasanın 2. Maddesi’nde yer alan demokratik, laik, sosyal hukuk devleti ilkesine uygun niteliklerde olması zorunludur.

(Gerekçe: Kapsamlı, güvenilir ve bilimsel araştırmalara dayanmayan ve tek başına parti organlarına bırakılan kararlar, geçmiş örneklerde de görüldüğü gibi, seçim yenilgileriyle sonuçlanacaktır.)

YEREL SEÇİMLERDE ADAYLARIN SAPTANMASI Madde-55

(1) Yerel seçimlerde adayların Türkiye toplamında %5’i Merkez Yürütme Kurulu tarafından merkez yoklamasıyla ve Parti Meclisi onayı ile belirlenir, Türkiye toplamında %95’i il merkezi veya ilçedeki tüm üyelerin katılımıyla yargı denetiminde önseçimle belirlenir. önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklaması yöntemleriyle saptanır. Hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına örgütün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir.

(2) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır.

(3) Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır. Parti Meclisi bu yetkisini ilçe seçimleri için il yönetim kurullarına, belde seçimleri için ilçe yönetim kurullarına devredebilir.

PARTİ SUÇLARI Madde- 68

(1)Kesin çıkarma cezası gerektiren parti suçları;

d) Partinin programında ve tüzüğünde belirtilen temel ilkelerine, cumhuriyetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik, ulusçuluk, devrimcilik, sosyal demokrasi ve demokratik solculuk ilkelerine aykırı söylemlerde ve eylemlerde bulunmak, bu ilkelere aykırı siyasal çalışmalara ve eylemlere katkıda bulunmak.

(Gerekçe: Parti tüzüğünün 4. ve 5. maddelerine göre her parti üyesi partinin programındaki ve tüzüğündeki temel ilkeleri ve politikaları bilmekle, kabul etmekle ve seçmenlere aktarmakla, anlatmakla yükümlüdür. Ancak bunun uygulanabilmesi, sağlıklı bir üye yapılanmasıyla ve parti içi eğitimle olanaklıdır. Bu nedenle söz konusu maddeler partinin geleceği açısından yaşamsal bir önemdedir.)

j)Üye olduktan sonraki veya bununla ilgili tüzük maddesi yürürlüğe girdikten sonraki 2 yıl içerisinde parti okulunda parti siyaseti, ilkeleri ve ideolojisi konusundaki parti içi eğitim seminerlerinden hiçbirisine katılmamış olmak.

k)İlçe kongresi delegelerinin seçildiği ve siyasi partiler yasası nedeniyle yargı denetiminin olmadığı mahalle/muhtarlık bölgesi kongrelerinde parti tüzüğüne, yönetmeliğine, usule ve yasaya aykırı uygulamalarda bulunmak.

PARTİ İÇİ EĞİTİM Madde-80

(1) Parti içi eğitim, partinin programında ve tüzüğünde belirtilen ilkeleri, değerleri ve amaçları doğrultusunda üyelerin niteliklerinin geliştirilmesi ve etkinlik kazanması, tüm örgütün tüzük ve program uyarınca sağlıklı yapılanması için gerekli çalışmaların yürütülmesidir.

(Gerekçe: Partinin kurumsal ilkeleri, değerleri ve amaçları partinin programında ve tüzüğünde yer alır. Bu nedenle, söz konusu ilkelerin yoruma açık olmaması açısından bunun somut bir bicinde ifade edilmesi gerekir.)

(2) Eğitim çalışmalarını yürütmek üzere Genel Merkez’de, ihtiyaç duyulan tüm il ve ilçelerde Parti Okulu kurulur. Her parti üyesi partiye üye olduktan veya ilgili tüzük maddesi yürürlüğe girdikten sonra en geç 2 yıl içinde temel siyasi eğitim programına katılır. katılmak zorundadır. Parti içi eğitim seminerlerine katılan her parti üyesine bir katılım belgesi verilir ve parti içi eğitime katılan parti üyeleri ilçe ve il merkezlerinde ve Genel Merkez’de kayıt altına alınır.

(3) Parti bütçesinin en az yüzde on beşi parti içi eğitim için ayrılır.

(Gerekçe: Parti tüzüğünün 4. ve 5. maddelerine göre her parti üyesi partinin programındaki ve tüzüğündeki temel ilkeleri ve politikaları bilmekle, kabul etmekle ve seçmenlere aktarmakla, anlatmakla yükümlüdür. Ancak bunun uygulanabilmesi, sağlıklı bir üye yapılanmasıyla ve parti içi eğitimle olanaklıdır. Söz konusu bütçenin genelde olduğu gibi başka kalemlere harcanmaması için hangi eğitimin kast edildiği, parti içi eğitimin kast edildiği somut bir biçimde belirtilmelidir).

(5)Parti içi eğitimi verecek eğitmenler için Genel Merkez’de ve illerde Parti Okulu’na bağlı bir birim olarak Parti Eğitmen Okulu kurulur ve parti içi eğitimi sadece bu okuldaki eğitime katılan ve bu eğitimden sınavla geçen eğitmenler verebilir.

(Gerekçe: Parti içi eğitimin belli bir tutarlılık, bütünlük ve birlik içinde verilmesi ve eğitmenlerin liyakat sahibi nitelikli kişiler tarafından verilmesi için söz konusu birimin kurulması bir zorunluluktur.)

Not: İlgili yönetmeliklerin yukarıda önerilen tüzük değişikliklerine göre değiştirilmesi, tüzükle uyumlu ve tutarlı hale getirilmesi gerekmektedir.